Kultura bezpieczeństwa to zbiór psychologicznych, społecznych i organizacyjnych czynników, powodujących aktywowanie oraz podtrzymywanie działań chroniących życie i zdrowie zarówno w pracy, jak i poza nią. Rozwój kultury bezpieczeństwa to nie tylko budowanie dobrostanu pracowników, ale również realne oszczędności dla organizacji.
Weronika Rochacka Gagliardi i Magdalena Kochanowska
Pomysłodawczynie Design Mindset Detector™
Budowanie kultury bezpieczeństwa wymaga zaangażowania i szerokiej współpracy wielu osób z organizacji. W jaki sposób zidentyfikować, dobrać i rozwijać zespół, który może wypracować najlepsze rozwiązania zarówno na poziomie strategii, jak i wdrożenia?
Design Mindset Detector™ to pierwsze w Polsce narzędzie psychometryczne służące diagnozie i rozwoju predyspozycji do stosowania podejścia design thinking. Zostało stworzone przede wszystkim dla osób i organizacji pracujących w obszarach user experience, customer experience, które tworzą produkty i usługi, dbając o doświadczenia użytkowników. Na podstawie intuicyjnych odpowiedzi na pytania testowe powstaje szczegółowy opis predyspozycji składających się na design mindset, czyli sposób myślenia i działania charakterystyczny dla projektantów.
Design mindset to postawa ukierunkowana na definiowanie i rozwiązywanie problemów z uwzględnieniem potrzeb użytkowników i szerokiego kontekstu. Ułatwia ona pracę ze złożonością, przekształcanie problemów w rozwiązania oraz odkrywanie nowych możliwości. Test bada m.in. otwartość na ludzi, ich potrzeby i współpracę z nimi, uwzględnianie szerokiej perspektywy problemów, dociekliwość i gotowość do przyjmowania nowych informacji w trakcie pracy, umiejętność skutecznego działania pomimo niekompletnych informacji, chęć ciągłego uczenia się, głównie przez działanie, wytrwałość w pokonywaniu trudności czy gotowość do zmiany.
I tu właśnie pojawia się szansa na zastosowanie narzędzia i metody w projektowaniu rozwiązań budujących kulturę bezpieczeństwa. Współpraca działów HR oraz BHP wydaje się kluczowa w tym zakresie, a członkowie tych zespołów mogą wypracowywać skuteczne praktyki. Dzięki zastosowaniu Design Mindset Detector™ istnieje szansa na zidentyfikowanie innych członków organizacji, którzy wniosą do procesu projektowania nieocenione wartości i pomysły oraz otwartość na działanie. Uda się wtedy szybciej i w sposób kompletny stworzyć warunki do bezpiecznej i higienicznej pracy, a w konsekwencji budować kulturę organizacyjną przedsiębiorstwa, której podstawą będzie kultura bezpieczeństwa.
Warto zauważyć, że test bada predyspozycje, które są przydatne w rozwiązywaniu niestandardowych, wielowątkowych problemów, szczególnie w warunkach niepewności i zmienności – takich w naszym otoczeniu jest coraz więcej. Bycie przygotowanym na to, co przewidywalne i powtarzalne, a także rozwiązywanie sytuacji problemowych według określonych procedur nie wystarczy. Dlatego tak ważne jest budowanie zespołów odpornych na to, co nowe i nieprzewidywalne, elastycznych i kreatywnie traktujących wyzwania. W każdym zespole są osoby o różnych predyspozycjach. Z naszego doświadczenia wiemy, jak ważne jest, aby te osoby się uzupełniały. Test określa predyspozycje poszczególnych osób w zespole i pokazuje, których predyspozycji zespół potrzebuje, a które już są obecne.
Design mindset to postawa charakterystyczna dla projektantów, ukierunkowana na definiowanie i rozwiązywanie problemów z uwzględnieniem potrzeb użytkowników. Czy warto rozwijać tą umiejętność, pracując w dziale HR czy BHP?
Zrozumienie, czym jest design mindset, i stworzenie indywidualnej mapy predyspozycji pozwala określić punkt startowy, który otwiera konkretne ścieżki rozwoju zawodowego dla konkretnych osób i całej firmy czy organizacji. Wykorzystanie Design Mindset Detector™ może objąć wszystkich pracowników danej firmy lub organizacji i pokazać jej całościowy potencjał w kontekście innowacyjnego rozwiązywania problemów. Badanie określi pełny obraz organizacji jako miejsca, w którym ludzie stosują podejście kreatywne i niestandardowe, oparte o potrzeby innych. Dodatkowo wskaże osoby o największym potencjale, które już mają rozwinięte predyspozycje w ramach design mindset, oraz pomoże w zaplanowaniu rekrutacji nowych pracowników. Na koniec umożliwi stworzenie skrojonych na miarę programów edukacyjnych w skali całej organizacji.
W jaki sposób wykorzystać design thinking/service design w budowaniu i rozwijaniu kultury bezpieczeństwa w organizacji?
Design thinking to metoda pracy opierająca się na sposobie myślenia i działania charakterystycznego dla projektantek i projektantów. Stawiają oni w centrum człowieka i starają się, aby to, co projektują, było nie tylko funkcjonalne, ale aby zaspokajało również potrzeby emocjonalne odbiorców. Service design to termin, którym w skrócie określamy wykorzystanie metody design thinking w projektowaniu usług i procesów. Podejście to ma bardzo dużo do zaoferowania w budowaniu i rozwijaniu kultury organizacji.
Chciałybyśmy w tym kontekście zwrócić uwagę na następujące kwestie:
1. Przewodnią zasadą design thinking i service design jest empatia, a konkretnie tzw. empatia projektowa, czyli łatwość postawienia się w sytuacji innych osób i gotowość do przyjęcia ich punktu widzenia. To również otwarcie na opinie użytkowników i współpracowników oraz dostrzeganie wartości płynących ze zrozumienia poglądów odmiennych od własnych. Są to więc wartości fundamentalne w budowaniu i rozwijaniu kultury organizacyjnej. Jest to jednocześnie jedna z predyspozycji, którą mierzymy w ramach testu Design Mindset Detector™.
2. Z powyższym punktem wiąże się zarówno otwartość na różnorodność, jak i odmienność – także w środowisku pracy. Podstawą działań w projektach realizowanych metodami design thinking i service design są interdyscyplinarne zespoły. Interdyscyplinarność zakłada zarówno różne specjalizacje, obszary eksperckości, jak i zróżnicowanie pod kątem doświadczenia, stażu pracy czy pozycji w firmie. Dzięki takim zespołom możemy zarówno tworzyć rozwiązania, jak i budować kulturę organizacji, która jest inkluzywna i otwarta na różne perspektywy. Szeroko rozumiana otwartość to jeden z fundamentów design mindset i jest to obszar, który bada Design Mindset Detector™.
Charakterystyczne dla projektów realizowanych metodą design thinking i service design jest korzystanie z różnego typu wizualizacji. Pozwala to na przełożenie często abstrakcyjnych konceptów na formę, która jest bardziej zrozumiała dla wszystkich. Może to być szkic, diagram, slajd w prezentacji – cokolwiek, co pozwoli nam wyjść poza sferę rozmowy czy tekstu. Korzystanie z wizualizacji może być bardzo pomocne w budowaniu i rozwijaniu kultury organizacji, ponieważ pozwala lepiej zrozumieć, na czym mają polegać proponowane zmiany. Wizualizacja wymaga jednocześnie pewnego poziomu śmiałości w działaniu, aby przełożyć idee czy koncepty na formę bardziej namacalną. Śmiałość to kolejny z fundamentów design mindset, badany przez Design Mindset Detector™.
Bardzo istotnym aspektem pracy projektantek i projektantów jest prototypowanie. Zanim wdrożymy jakieś rozwiązanie – fizyczne, procesowe lub związane z kulturą organizacyjną – warto przetestować i zobaczyć, czy nasze założenia pokrywają się z rzeczywistością (a w 99% tak nie jest). Można w tym celu skorzystać z bardzo prostych narzędzi typu kartka papieru i pisak czy odegrana scenka, mająca na celu zasymulować, jak może wyglądać dany element projektowanego przez nas procesu. W prototypowaniu chodzi przede wszystkim o to, aby jak najszybciej i jak najtaniej zweryfikować nasze wyobrażenia o tym, czego potrzebują nasi odbiorcy. Wartość prototypowania i testowania jest ogromna, ponieważ dzięki temu możemy zaoszczędzić mnóstwo czasu, pracy i pieniędzy, eliminując na wczesnym etapie błędne założenia i dzięki temu tworząc docelowo rozwiązanie odpowiadające na realne, a nie wyimaginowane potrzeby. Prototypowanie wymaga zarówno śmiałości, jak i determinacji, a jedną z kluczowych predyspozycji jest otwartość na naukę przez eksperymenty i podejmowanie związanego z nimi ryzyka. Jest to jedna z dziewięciu predyspozycji, którą weryfikuje Design Mindset Detector™.
Kto w organizacji powinien być liderem zmiany, inicjatorem wdrożenia tej metodologii działania? Jak powinien przygotować się do tego procesu?
Liderkami i liderami zmiany mogą być różne osoby, wywodzące się z różnych części organizacji. Nasze doświadczenie pokazuje, że design mindset to zestaw określonych predyspozycji, które są charakterystyczne nie tylko dla świetnych projektantek i projektantów, ale również nieodzowne dla osób, które prowadzą własne biznesy.
W przypadku organizacji, zarówno większych, jak i mniejszych, na pewno ogromną rolę odgrywają tutaj działy HR, a w przypadku bezpieczeństwa pracy – BHP. Wskazówką do tego, kto ma potencjał na budowanie otwartej kultury organizacyjnej, może być realizacja badania Design Mindset Detector™. Wyniki można zaprezentować zarówno na poziomie indywidualnym, jak i zespołowym czy wręcz całej organizacji. Obserwujemy w pracy z naszymi klientami, że korzystają z tego narzędzia, aby móc jak najszybciej dostrzegać potencjał drzemiący w pracownikach i rozwijać ich w kierunku transformacji na liderki oraz liderów.
4
1
Głos/y
Ocena artykułu
